The Cuba Experience

The Cuban Experience

Ga je ooit naar Cuba, bereid je dan voor op een ervaring die je zal doen stilstaan van verbazing, terugwerpt in de jaren 60, waar je gemanipuleerd wordt bij het leven en je kei hard zal moeten lachen omdat it´s all possible in Cuba. It's all included the package of the Cuban experience!

Dat ik als blank en blond zou worden nagestaard en nageroepen, was niet meer vreemd voor mij. Maar in Cuba heeft dat fenomeen toch een nieuwe dimensie gekregen. Stel je voor, je loopt door een doodgewone winkelstraat. De eerste Cubaan die je tegenkomt fluistert bijna in je oor op het moment van passeren dat je mooi bent, raakt nog net even je hand aan. Drie meter verder roept iemand dat hij van je houdt. Je komt langs een restaurant: you want dinner? Special price for you! No? You want Cuban boyfriend then? No gracias.. Weer doorlopen, hoor je gefluit en krijg je handkusjes, rica, linda, bella, preciosa, hermosa.. Je kruist een andere weg: taxi? Hey beautiful, taxi? Special price! No? Cuban boyfriend? You want a baby? It's possible! I have special price for you! Including 'one kiss me'. De handkusjes die we hebben gekregen zijn ontelbaar, evenals de keren waarop we mooi genoemd werden. En dat dan iedere dag, zodra je de deur uitstapt.
Dagen dat je er knettergek van wordt en wil roepen dat ze godverdomme normaal moeten doen, en ook dagen dat je er kei hard om moet lachen omdat ze nog een liedje op de gitaar gaan spelen, natuurlijk, special for you!
En toch keer op keer nog te veel betalen voor eigenlijk alles. Ken je het liedje 'anotherone bites the dust´? Nou, tot op de laatste dag waren wij die other one. We dachten na de eerste dagen flink geleerd te hebben van onze tot toen toe gemaakte fouten, maar niks was minder waar.

Een land met prachtige stranden, mooie gebergtes waar we zijn gaan paardrijden en overal muziek en leven op straat. Casa Particulares in plaats van hostels, waar je een kamer huurt bij mensen thuis. Tien keer fijner dan in een luxe hotel, waar ze hebben afgeleerd om te glimlachen naar de gasten.
Een zooitje ongeregeld als het gaat om verkeer, communicatie en bovenal over de politiek en regering. Dat je als toerist meer rechten hebt dan de inwoner, is voor mij onbegrijpelijk. Ze kunnen ons niks maken en wij mogen het hele land bezoeken, al moeten we wel voor ieder servetje betalen. De Cubanen komen vaak niet eens het eigen dorp of de eigen stad uit. Een chirurg verdient een hoog salaris; zo'n €20 per maand. Het hebben van een auto, een telefoon en de mogelijkheid om je vrij te bewegen in je eigen land, laat staan over de wereld, is iets waar de meesten enkel over kunnen dromen.
Een land waar een overeenkomstig uiterlijk ontbreekt; van licht getint naar bijna zwart, korte, lange, ronde of hoekige gezichten, groot en klein, het lijkt echt een mix van afkomsten.

Cuba zit al 55 jaar in de revolutie. Het staat stil. Je gaat ongeveer 50 jaar terug in de tijd. Geen internet, iPhone is onbruikbaar omdat bluetooth er niet op werkt, wallpapers op je telefoon zijn in en het is vet als je muziekvideo´s op tv kan zien. Ze ploegen nog met twee mega koeien voor een kar en lopen er zelf achteraan. Veel paard en wagens als werkvoertuig en vervoermiddel. Amper een woord Engels en geen idee hebben van andere culturen. Studie is gratis, maar werk ontbreekt. Mensen eindigen op straat en doen er alles aan om toeristen te vermaken. Dat is de grootste inkomstenbron, toeristen hebben in hun ogen immers geld voor alles en iedereen en zijn tevens de weg voor veel Cubanen om het land uit te kunnen; pas als je familie of een vrouw of man in het buitenland hebt, mag je legaal het land uit.
Cubanen hebben geen hoop meer op verandering, geloven niet dat ze ooit uit de revolutie komen. Om te zien en ervaren wat dat met de mens doet, met zijn gedrag en denken, is bizar, vaak moeilijk te begrijpen maar ook bijzonder en mega interessant.

We begonnen de reis in La Habana, waar we meteen al overdonderd werden door de manier van omgang met gasten. Cubanen geven er ook werkelijk waar niks om wat ze doen. Niemand neemt verantwoordelijkheid en klantvriendelijkheid kennen ze in een hotel niet.
We zijn naar een dinnershow met de Buena Vista Social Club geweest. Twee originele bandleden die bijna omvielen van ouderdom. Maar wel heel leuk om te zien!
En de auto´s! Natuurlijk die mega oude Chevrolets! Dat vond ik wel echt prachtig, die oude bakken, ze staan op iedere hoek van de straat. Het hebben van een auto is als een droom die uitkomt voor een Cubaan, waar ze dus ook erg zuinig op zijn om er zo lang mogelijk mee te doen. Veel auto´s halen makkelijk de 50 jaar, waarmee ze nog makkelijk over de moeilijkste, meest kapotte wegen kunnen rijden
Vervolgens op pad met twee Cubanen, Luis en Michel, die we via via via kennen. Na over acht te hebben bij een van hen, waar we verbaasd werden over de manier van leven, zijn we 15 uur lang met z'n 5e in een mini hyundai gestapt. Picknicken, paard en wagen, fietsen en lopen op de snelweg, Spaans, Engels, Nederlands en gebarentaal door elkaar, zelf achter het stuur kruipen en de auto vol laaien met fruit; roadtrip 1.0 was een feit.
In Santiago de Cuba hebben we veel geleerd van de locals. De zus van Luis wilde voor ons koken, we zijn flink gaan salsa dansen en hebben genoten van de muziek en de sfeer.
Op de weg naar Trinidad zijn we gestopt in een ander dorpje, waar Michel vandaan kwam. Ik reed hier in de auto, Michel ging altijd op de bijrijdersstoel zitten als iemand van ons reed. En ik denk dat het kwam omdat ik de enige was die Spaans sprak, hij geen woord Engels en een sterke behoefte uit zich te uiten, dat ik ineens overspoeld werd met een verhaal over het leven en de rechten in Cuba. Hij vertelde dat sommige van zijn dorpsgenoten nog nooit uit het dorp zijn gekomen, door het gebrek aan geld of voertuigen. Dat, als hij deze auto helemaal zelf had moeten kopen, hij eerst 83 jaar had moeten werken, zonder geld op te maken aan eten. Luis mengde zich ertussen en vertelde van zijn boete die hem was opgelegd, en drie keer zijn maandloon bevatte, om simpelweg naar een andere stad te kunnen. Dat ze niet geloven ooit uit het land te komen, laat staan uit de revolutie. Ik schrok van zijn betoog en voelde me toch lichtelijk aangedaan daarna.. Toch hebben we ze beide naar hun geboorteplaats kunnen brengen, wat hen zeker goed heeft gedaan. Plus: Wij hadden geluk, want het was carnaval! Cubaans carnaval is meer te vergelijken met Luyksgestel kermis dan met ons carnaval, alleen dan in plaats van een dj hebben ze beamers met hippe videoclips. Wij zijn in ieder geval flink los gegaan daar ;)
In Trinidad zijn we met zijn 3e verder gegaan. Een heel huis voor onszelf met eigen dakterras en slaapkamers die te kitscherig voor woorden zijn. Een heerlijk rustig en mooi dorp, met natuurlijk opnieuw de live muziek en straatverkopers. Paardrijden tussen de bergen, zwemmen onder een waterval en de zonsondergang op het strand. Trinidad was het mooiste dorp in mijn ogen.
Vervolgens naar Viñales, een dorp wat ontzettend toeristisch was. Bijna op iedere hoek was wel een Nederlander te bekennen. We verbleven in een casa particulares van een heel aardige mevrouw. Mountainbiken naar de grotten (betalen om je fiets te parkeren..), nog een keer paardrijden door een prachtige vallei, de derde sigarenfabriek en natuurlijk konden we de mojitos en cuba libres niet overslaan. De Casa de la Musica deed me denken aan de instuif, maar dan buiten op een pleintje. Cubanen die je wijs proberen te maken anders te zijn dan andere Cubanen.
De laatste paar dagen weer terug naar La Habana, een paar dagen nog om de Cuban Experience goed te beleven en af te kunnen sluiten.

Elke dag zijn er zoveel indrukken geweest hier in Cuba, indrukken die niet stroken met mijn geweten, niet kloppen en ik niet kon begrijpen. Indrukken die de typerende dingen van Cuba naar de achtergrond werven, zoals de tabaksplantages en het proces van de sigarenhandel, de chevrolets en de traditionele kleding. Maar ik denk dat ik er veel van heb geleerd. Het is onrealistisch om Cuba met Nederland of ieder ander land te vergelijken, het is echt een bijzonder land op zich. Ik hoop dat Cuba ooit uit de revolutie komt, en dat er meer mensenrechten komen voor de burgers zelf. Misschien, over een jaar of 5 of 10, is het alweer zo veel veranderd dat het opnieuw interessant is om een Cuban Experience 2.0 te gaan beleven.

It was quite an expercience, that's for sure!